| Oerangst
Kun je een moment herinneren dat je bang was voor de natuur? Waar was je bang voor? Als er niet meteen een moment bij je naar boven komt, kun je ook denken aan weersomstandigheden zoals onweer of bepaalde dieren of insecten. Ben je door deze ervaring anders naar de natuur gaan kijken? Schrijf de woorden op die bij je opkomen. |
Biofobia
Wolven, bizons en haaien? Wen er maar aan! In de Noord Hollandse duinen lopen inmiddels bizons, er worden steeds meer wolven gezien en haaien hebben de Nederlandse wateren eigenlijk nooit verlaten. Dat natuurliefhebbers adviseren om er maar aan te wennen, past in een nieuwe trend van ‘rewilding’, een beweging die wereldwijd aan populariteit wint om natuurlijke systemen zoveel mogelijk te herstellen. Maar het wennen gaat niet zonder slag of stoot. Angst voor gevaarlijke dieren, net als angst voor natuurgeweld zoals onweer en stormen, blijkt diep geworteld. Denk maar aan de verhalen die ons als kind met de paplepel zijn ingegoten, zoals Roodkapje en de Grote Boze Wolf.
Over het algemeen zijn er twee reacties op gevaarlijke dieren en natuurgeweld. Sommige mensen ervaren alleen maar pure angst. Anderen krijgen juist energie of verlenen betekenis aan de intense emoties die op oerangsten volgen. Zo kan verdwalen in het bos bij sommige mensen alleen maar negatieve gevoelens opwekken, terwijl anderen ook positieve gevoelens ervaren. Een term waar natuurliefhebbers vaak mee schermen is 'biophilia'. Daarbij gaan wetenschappers ervan uit dat het houden van natuur diep in ons zit, waaronder onze genen. Maar tegenwoordig wordt ook 'biofobia' erkent. Angst voor kleine diertjes als insecten kan uitgroeien tot gehele afkeer van natuur.
Lidewey van Noord schreef een boek over verlangen naar natuur, en benoemt hoe het zien van een spuwende vulkaan bijdroeg aan haar band met natuur. “Er ging een sensatie door mijn lichaam die ik slechts kende van in de bergen lopen: het gevoel, of nee, de wetenschap een nietig, kwetsbaar wezen te zijn. Ik voelde me op mijn plek gezet, als mens, en dat gevoel was verrassend aangenaam.”
Wie weet hebben wolven, bizons en haaien dat effect straks ook op Nederlanders?
Referentie
Masashi, S ao (2023), The vicious cycle of biophobia, Pages 512-520