Anders kijken
"Als je echt van de natuur houdt, zul je overal schoonheid vinden", zei de schilder van Gogh. Natuur helpt mensen om creatief te zijn. Ga naar de plek waar je tijdens de eerste oefening bent geweest. Zoals in de eerdere oefeningen help je jezelf om even los te komen van de dagelijkse drukte door weer drie keer diep adem te halen. Daarna kijk je rustig om je heen. Kijk twee minuten aandachtig naar iets wat je mooi vindt of wat jou fascineert. Een insect, een blad, een boom, kijk maar waar je aandacht blijft hangen. Laat je op ideeën brengen en gebruik dat voor het maken van een 'eigen kunstwerkje'. Dat kan een tekening zijn, een gedicht, een mandala van takjes - gewoon wat er bij je op komt. Als je het leuk vindt, kun je er nog een foto van maken.
Anders kijken
Natuur helpt mensen om creatief te zijn, maar volgens de wetenschappelijke studie ‘Beyond words’ werkt het ook andersom: creativiteit kan helpen om je meer verbonden te voelen met natuur. Volgens de onderzoekers komt dat doordat de meeste kunstvormen niet uitgaan van teksten, waarbij we ons hoofd gebruiken, maar vooral ons gevoel aanspreken. Daardoor kunnen we ons op een ander niveau met natuur verbinden.
Een mooi voorbeeld is de voorstelling ‘Reuzen van Noord’ van de Nederlandse theatermaakster Puck van Dijk. Tijdens een audiotour van ongeveer een uur door Amsterdam Noord ontmoet je zes reusachtige bomen van 80 jaar en ouder die hun levensverhaal vertellen. Die verhalen zijn waargebeurd en afkomstig van bewoners uit de buurt, die voor het maken van deze audiotour zijn geïnterviewd. Met haar audiotour wil Puck mensen vooral anders leren kijken. "Verplaats je eens in die boom", zegt ze met het project. Door de bomen menselijke eigenschappen te geven, voelen mensen eerder empathie. Puck: ‘Ik vind het belangrijk dat je een boom niet ziet als een mooi decorstuk voor je wandeling of een gebruiksvoorwerp om je fiets tegenaan te zetten, maar als een levend wezen dat stoffen produceert waarvan jij afhankelijk bent. Dat je voelt dat de boom een deel is van jou en van het ecosysteem.’
Een andere kunstenaar bekijkt de bomenwereld ook vanuit een andere hoek. "Tree tree, what do you think of me", zingt Nynke Laverman in haar prachtige album Plant. Nynke, ambassadeur van Earthfulness, laat met haar podcast en voorstelling zien dat zelfs de zoektocht naar verbondenheid met natuur kan leiden tot creativiteit. Een grote aanrader wat ons betreft!
Geraadpleegde referenties bij de opdracht
Bruni, C. M., Winter, P. L., Schultz, P. W., Omoto, A. M., & Tabanico, J. J. (2017). Getting to know nature: evaluating the effects of the Get to Know Program on children’s connectedness with nature. Environmental Education Research, 23(1), 43-62.
Katherine D. Arbuthnott & Glenn C. Sutter (2019) Songwriting for nature: increasing nature connection and well-being through musical creativity, Environmental Education. Research, 25:9, 1300-1318, DOI: 10.1080/13504622.2019.1608425
Maximilian M. Muhr (2020) Beyond words – the potential of arts-based research on human-nature connectedness, Ecosystems and People, 16:1, 249-257, DOI: 10.1080/26395916.2020.1811379
Barrable A and Booth D (2020) Increasing Nature Connection in Children: A Mini Review of Interventions. Front. Psychol. 11:492. doi: 10.3389/fpsyg.2020.00492
Andere artikelen die gaan over hoe creativiteit een 'pathway' is voor natuurverbondenheid:
- Goncalves;
- Passmore and holder 2019;
Voor kinderen: https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0885412215595441